Heb je ooit de term “old vines” op wijnlabels gezien en je afgevraagd wat het betekent? In de eenvoudigste bewoordingen is de wijn gemaakt van druiven dat groeit aan oude wijnstokken. Maar hoe oud moet een wijnstok zijn om als oud te worden beschouwd? En waarom is dat een goede zaak?
Wijnmakers en wijnbouwkundigen prijzen snel de voordelen van wijnstokken die al geruime tijd in de grond zijn geworteld. Velen beweren dat het fruit dat aan oudere wijnstokken hangt, het potentieel heeft om wijnen te creëren met diepere smaken en meer nuance dan te vinden is in druiven van jongere, productievere wijnstokken.
Toch is de definitie van een “old vines” buitengewoon vaag en verschilt van wijnmaker tot wijnmaker en van regio tot regio. Gelukkig zijn in de afgelopen tien jaar of zo toonaangevende experts begonnen met het maken van hun eigen classificaties om wijnkopers te helpen begrijpen wat ze drinken.
Hoe oud zijn "oude wijnstokken"?
Er is geen wettelijke definitie voor wat een “old vines” is. In Frankrijk kan de ene producent 20 jaar oude wijnstokken als old vines beschouwen, terwijl een andere de term kan gebruiken voor wijnstokken die ouder zijn dan 70. Het Old Vine Project van Zuid-Afrika certificeert wijngaarden die 35 jaar en ouder zijn.
Het Barossa-gebied in Australië is de enige regio ter wereld met enige vorm van een officiële definitie, maar het is een vrijwillige aanduiding en heeft daardoor beperkte invloed. Hier classificeert het Old Vine Charter “old vines” als die minstens 35 jaar oud zijn. Het charter gaat verder met het definiëren van “Survivor” wijnstokken als die de 70 jaar hebben overleefd, “Centenarian” wijnstokken als die ouder zijn dan 100 jaar en “Ancestor” wijnstokken als die ouder zijn dan 125 jaar.
Hoewel er geen regels zijn met betrekking tot etikettering in de Barossa, houdt de organisatie wel toezicht om ervoor te zorgen dat wijnmakers niet beweren dat een fles is gemaakt van Ancestor Vines of een van de andere classificaties, wanneer dat eigenlijk niet het geval is.
Aan de andere kant van de planeet onderhoudt de Historic Vineyard Society in Californië een register van erfgoedwijngaarden. Om op de lijst te komen, moet een momenteel producerende wijngaard in de Golden State een oorspronkelijke plantdatum hebben van minstens 50 jaar geleden, met minimaal een derde van de producerende wijnstokken die teruggaan naar die oorspronkelijke teelt.
De vijftigjarige grens werd gekozen als de cutoff voor Californië, deels geïnspireerd door de vijftigjarige regel in Amerikaanse historische monumentenzorg, die bepaalt dat historisch belangrijke eigendommen jonger dan vijftig jaar meestal in aanmerking komen voor het nationaal register van historische plaatsen. De beslissing werd ook beïnvloed door veranderingen in wijnbouw die zich 50 jaar voor de oprichting van de non-profitorganisatie in 2011 voordeden.
“De jaren zestig is wanneer de manier waarop wijnstokken werden geplant begon te veranderen met espalier en later druppelirrigatie,” zegt wijnmaker Tegan Passalacqua, een van de oprichters van de Historic Vineyard Society. “Vóór die tijd waren alle wijnstokken [in Californië] hoofdgetraind en droog-gefarms.”
Hoe verschillen "oude wijnstokken" van jonge wijnstokken?
Ongeacht waar oude wijnstokken worden gevonden, onderscheiden ze zich van hun jongere tegenhangers door hun diepe wortels, die voedingsstoffen en grondwater ver onder het aardoppervlak kunnen halen. Dit helpt hen zich aan te passen aan jaarlijkse weersvariaties en andere natuurlijke gebeurtenissen zonder menselijke tussenkomst en, zo geloven hun voorstanders, de omliggende terroir op een dieper niveau tot uiting te brengen.
Jonge wijnstokken daarentegen zijn over het algemeen krachtig en zeer productief tot ongeveer 15 tot 20 jaar. Afhankelijk van hoe ze worden gesnoeid en onderhouden, neemt de opbrengst dan vaak af. De meeste wijnhuizen trekken ze eruit en planten opnieuw om ervoor te zorgen dat ze zoveel mogelijk fruit krijgen.
